Wat is rouw?

Rouw is alles wat je ervaart wanneer je iemand verliest met wie je een betekenisvolle band hebt.
Rouwen is zo ingrijpend dat het een invloed heeft op je hele mens-zijn. Het verlies kan impact hebben op verschillende vlakken:

Als je rouwt kun je overvallen worden door de meest uiteenlopende emoties: paniek, kwaadheid, agressie, protest, verdriet, angst, schuldgevoelens, schaamte, eenzaamheid, opluchting, dankbaarheid…

Er kunnen allerlei lichamelijke klachten optreden: buikpijn, hoofdpijn, hartritmestoornissen, misselijkheid, verminderde eetlust, slaapproblemen, vermoeidheid, zwakte, een krop in de keel, een gevoel van benauwdheid in de borst…

Het kan lijken alsof je hele denken verstoord is: je bent verward, afwezig of vergeetachtig, je hebt moeite om je te concentreren, je voelt je gedesoriënteerd…

Rouwen heeft een grote impact op de relatie met je partner, kinderen, ouders, familieleden en vrienden. Soms groeien mensen dichter naar elkaar toe, maar het kan ook gebeuren dat je (tijdelijk) vervreemdt van de mensen in je omgeving, bijvoorbeeld omdat je het gevoel hebt dat ze je niet begrijpen.

 

“Ik verlies niet alleen mijn vader, maar ook mijn vrienden, want ze begrijpen niet hoe dit alles me bezighoudt en me veranderd heeft. Ze ontlopen me omdat ik geen plezierige dingen meer weet te vertellen.” 

Als je een dierbare verliest, kunnen al je overtuigingen, waarden, ideeën.. op hun kop gezet worden. Je kan als het ware je houvast in het leven kwijtraken. Sommige mensen verliezen hun vertrouwen in hun geloof, in de wereld, in zichzelf…

 

“Als er een God bestaat, waarom doet hij ons dit aan?”

“Hoe moet het nu verder? Welke zin heeft mijn leven nu ik voor niemand meer moet zorgen?”

Tips voor mensen in rouw

Tips voor de omgeving

  • Luister naar de gevoelens en ervaringen van de nabestaande, ook als die persoon steeds opnieuw over hetzelfde wil praten.
  • Het is heel normaal als je niet goed weet wat je kan doen of zeggen tegen iemand in rouw. Je kan dat gewoon eerlijk aangeven: de rouwende persoon kan dan zelf aangeven wat hij of zij nodig heeft of troostend vindt. 
  • Je hoeft niet altijd iets te zeggen of te doen: soms is het voldoende om er gewoon te ‘zijn’.

Neem zelf het initiatief. Zeg niet vrijblijvend ‘Je mag altijd bellen’ of ‘Als ik iets kan doen, moet je het zeggen.’ Mensen in rouw hebben niet altijd de energie om hulp te vragen, of ze zijn bang om hun omgeving lastig te vallen met hun verdriet. Bel dus zelf om te vragen hoe het gaat, ga op bezoek, start zelf het gesprek.

Mensen in rouw hebben vaak al hun krachten nodig voor het rouwproces. Praktische hulp kan daarom een grote ondersteuning betekenen: koken, boodschappen doen, poetsen, administratie … Dit geeft mensen in rouw ook het gevoel dat ze er minder alleen voor staan.

Opnieuw: wacht niet tot mensen zelf om hulp vragen, maar bied het zelf aan. Zet een portie soep aan de deur, bied aan om de kinderen van school te halen, breng boodschappen langs …

Gun mensen voldoende tijd om te rouwen en word niet ongeduldig als het verdriet lang duurt. Blijf aandacht en zorg hebben voor de rouwende persoon, ook na langere tijd. 

Probeer er extra te zijn op moeilijke dagen zoals verjaardagen of feestdagen, ook jaren later.

  • Doe geen uitspraken die het verdriet minimaliseren, zoals…

Hij had toch al een mooie leeftijd.

Ze was erg ziek, het is beter zo.

Gelukkig heb je mooie herinneringen.

  • Vergelijk niet met andere situaties

Mijn buurvrouw heeft het nog veel erger getroffen: zij verloor niet alleen haar man maar ook haar huis.

  • Sommige mensen vermijden het om over de overledene te praten, bijvoorbeeld uit onwennigheid of uit angst om de nabestaanden te kwetsen. Weet dat dit het gevoel van eenzaamheid bij mensen in rouw vaak alleen nog versterkt.

Meer info of ondersteuning over rouw

Er bestaan heel wat rouwzorgorganisaties en boeken en websites over rouw.

Kinderen en rouw

Hoe ondersteun je kinderen of jongeren in rouw? Op onze website over palliatieve zorg en kinderen vind je veel tips en informatie.