Op donderdag 13 juni ging de algemene vergadering van Palliatieve Zorg Vlaanderen door in onze kantoren in Vilvoorde. Na de goedkeuring van de jaarrekening bestond de agenda uit een informatief luik. Daarbij waren we benieuwd om te horen hoe de aanwezige zorgverleners in de eerste lijn naar het nieuwe actieplan kijken vanuit hun rol en werking.
Dr. Jeroen van den Brandt, huisarts en voorzitter bij Domus Medica, stak van wal en lichtte zijn visie op het actieplan toe. Hij vertrok vanuit het Regenboogmodel van Valentijn*. Naast de focus op de positie van de huisarts wou hij daarmee aangeven aan welke belangrijke voorwaarden voldaan moeten worden om tot volledig geïntegreerde palliatieve zorg te komen.
Hij plaatste die visie ook in de ruimere uitdagende context die zich aandient met de vergrijzing en de schaarste aan zorgverleners. Een aantal functionele factoren moeten zeker vervuld zijn, zoals de data-uitwisseling tussen registratie- en communicatietools voor en tussen de verschillende zorgverleners. Maar bovenal gaat het daarbij ook om de normatieve voorwaarden, met name de attitude om als zorgverleners tijdig en alle relevante informatie uit te wisselen. Het gaat dan zeker ook om niet-medische informatie; bijvoorbeeld een partner die reageert op de diagnose met de uitdrukkelijke vraag om behandelingen niet stop te zetten.
Na deze toelichting werd de kijk op het actieplan opengetrokken naar de context van de ziekenhuizen en de thuiszorg. Aurélie Van Lancker, coördinator palliatieve zorgen van het Maria Middelares ziekenhuis en Kristel De Vliegher, diensthoofd verpleegkunde en innovatie bij het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen, lichtten toe hoe zij vanuit hun organisatie en werking hiernaar kijken.
Daarbij bleek snel dat communicatie inderdaad de sleutel is. Zowel binnen de eigen omgeving van bijvoorbeeld het ziekenhuis, maar ook vooral transmuraal binnen de patient journey: tussen de huisarts en het ziekenhuis, de huisarts en de thuisverpleging. Om de communicatie vlot te laten verlopen is het soms zoeken naar de juiste taal, de nodige tijd om hierin te investeren en de nodige afspraken om te maken.
Ook de aanwezigen werden uitgenodigd om bij het debat in interactie te gaan. Daar werd gretig op ingegaan. Uit de ideeënuitwisseling kwamen de volgende kritische succesfactoren naar voren om het actieplan te laten slagen en daadwerkelijk elke patiënt de gewenste kwalitatieve palliatieve zorg te kunnen bieden:
- Het start met de communicatie naar en met de patiënt. Een getuigenis illustreerde nogmaals hoe moeilijk het blijft voor de patiënt en zijn omgeving om palliatieve zorg bespreekbaar te maken.
- Bij het bespreekbaar maken van levensdoelen en belangen van de patiënt blijft vroegtijdige zorgplanning een heel belangrijke sleutel. Daarbij kunnen alle zorgverleners een rol spelen.
- Ook hier werd gehamerd op het voorzien van de gegevensuitwisseling tussen de bestaande registratiesystemen en systemen die ontwikkeld worden voor de communicatie (BIHR, ALIVIA, de verschillende EPD-platformen). DRN-codes bleken bijvoorbeeld nog lang niet in elk ziekenhuis hetzelfde te betekenen.
- Het organiseren van de zorg rond de patiënt vanuit het zorgteam via zorgcoördinator en casemanager roept ook nog veel vragen op. Om tot een holistische benadering te komen zijn er afspraken en tijd nodig.
- We hoorden ook bezorgdheden over de toekomstige rol die zorgverleners en MBE’s in het nieuwe plan zullen moeten opnemen.
- Kennis delen, een multidisciplinaire aanpak, opleidingen om te leren interprofessioneel samen te werken en vrijwilligers betrekken zullen mee het antwoord moeten bieden op de uitdagingen naar vergrijzing en schaarste aan zorgverleners.
We waren nog niet uitgepraat toen de vergadering op zijn einde kwam. De volgende jaren beloven boeiend en spannend te worden.
*Zie ook de COMPASS-studie waarnaar in de marge van de bespreking werd verwezen en die inzoomt op de functionele en normatieve kritische voorwaarden voor geïntegreerde palliatieve zorg: “COMPASS voor de organisatie van geïntegreerde palliatieve zorg in de toekomst” onder leiding van prof. dr. Paul Gemmel en prof. dr. Melissa De Regge en medewerking van onze voorzitter prof. dr. Peter Pype.
Vragen? Contacteer:
Christine De Cafmeyer (Palliatieve Zorg Vlaanderen)
Tel: 02 255 30 48 – E-mail: c.de.cafmeyer@palliatievezorgvlaanderen.be
