Hoe betrek ik kinderen bij palliatieve zorg?

Over euthanasie praten met kinderen

Met kinderen en jongeren over verlies praten, hen bij palliatieve zorgsituaties betrekken en hen laten helpen bij de afscheidsviering van een geliefde: het zijn geen evidente opdrachten voor ouders en andere betrokkenen. Maar uit wat hieraan voorafging weten we ondertussen hoe belangrijk het is om hen net op die momenten niet over het hoofd te zien.

 

Dit is ook het geval wanneer het sterven minder ‘gewoon’ is, zoals bij euthanasie. Kinderen worden best al van in het begin van een palliatieve situatie meegenomen in het verhaal, zodat het laatste hoofdstuk minder uit de lucht komt vallen. Dit helpt om de keuze voor euthanasie uit te leggen en te kunnen plaatsen.

 

De belangrijkste stelregel luidt opnieuw dat je hierover met kinderen en jongeren zo open en eerlijk mogelijk praat, uiteraard afgestemd op hun leeftijd en bevattingsvermogen. Zeker voor kinderen is het belangrijk om woorden te vinden die uitdrukken en uitleggen wat euthanasie concreet betekent.

 

In haar boekje De meest gestelde vragen over kinderen en de dood geeft Riet Fiddelaers een concrete aanzet als het bijvoorbeeld om een papa gaat:

  • Geen enkele persoon kan papa beter maken. Papa heeft zelf hard zijn best gedaan, ook alle dokters, maar toch kan hij niet meer genezen.
  • Papa heeft zoveel pijn dat hij het vechten moe is en daarom zelf kiest om niet langer meer te willen leven.
  • De dokter zal papa helpen: hij geeft papa eerst een medicijn waardoor papa diep gaat slapen en vervolgens een medicijn waardoor papa stopt met ademen. Als je stopt met ademen, ga je dood.
  • Papa was veel liever bij jou gebleven, daarvoor zou hij alles gedaan hebben. Papa houdt heel veel van je en dat zal altijd zo blijven. Maar de ziekte maakt het onmogelijk om bij jou te blijven.

Kinderen moeten de tijd krijgen om de informatie te laten ‘binnenkomen’ en op hun eigen manier te verwerken. Een sfeer creëren waarin alles bespreekbaar is en elke vraag ernstig genomen wordt, is helpend. Durf hierin ook als ouder het voorbeeld te zijn voor je kind.  Als je je eigen verdriet verstopt, niet bespreekbaar maakt, zullen kinderen niet geneigd zijn om over hun verdriet te beginnen. Als ouder je eigen gevoelens bespreekbaar maken, nodigt kinderen uit om dit zelf ook te doen.

 

Het is belangrijk om geen zaken te verzwijgen of te verdoezelen. De gevoelsantennes van kinderen werken bijzonder scherp. Vaak voelen ze dat er iets niet klopt, hoe jong ze ook zijn. Door kinderen sommige zaken niet te vertellen ontnemen we hen bovendien de kans om erover te praten en hun gevoelens en ervaringen te delen.

 

Of kinderen aanwezig zijn bij de euthanasie zal afhankelijk zijn van de situatie. Volg hierin wat je gevoel als ouder aangeeft, maar respecteer ook de wens van de patiënt en het kind. Ervaar je als ouder moeilijkheden om met je kind te praten, op welk moment ook, durf dan de hulpverleners om steun of hulp te vragen. Zij zullen je graag helpen of je doorverwijzen naar een collega.

Aangewezen hulpmiddelen