WEBINAR
Niet te jong voor verlies
Veel kinderen worden vroeg of laat geconfronteerd met het verlies van een naaste. Hier gaat niet zelden een palliatief proces aan vooraf. De reflex van veel ouders is om hun kinderen te beschermen. Hierdoor worden ze soms afgeschermd van het afscheidsproces. Toch voelen kinderen aan dat er iets aan het gebeuren is.
Hoe kan je kinderen betrekken bij het afscheid? Hoe maak je het onderwerp rond palliatieve zorg, afscheid, rouw en verlies bespreekbaar met kinderen jonger dan 12 jaar?
Webinar gemist?
Hoe betrek je kinderen bij het palliatief proces van een naaste en begeleid je ze in het afscheid?
Caroline Mannaert, ervaringsdeskundige en coördinator bij Vilomah, zal als keynote spreker vanuit haar ervaring vertellen hoe zij dit concreet deed. Daarna gaan we in gesprek met Susi Auth en Christa Damen. Susi is netwerkpsychologe bij het Netwerk Palliatieve Zorg Coda en geeft opleidingen over dit thema. Christa is stafmedewerker identiteit bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen en heeft ervaring met het begeleiden van scholen waarbij kinderen geconfronteerd worden met het verlies van een naaste.
Brochure 'Niet te jong voor verlies'
We hebben de brochure ‘Niet te jong voor verlies‘ in 2024 herwerkt met de nieuwste inzichten. Dit boekje geeft meer informatie over kinderen en palliatieve zorg en biedt praktische tips aan ouders, familie en hulpverleners.
Tools voor kinderen
Ben je na het webinar nog op zoek naar tools om het gesprek over palliatieve zorg op gang te trekken met kinderen en om hen te betrekken bij het afscheidsproces? Hieronder bundelen wij een aantal tools die je kan gebruiken.
- Website over palliatieve zorg en kinderen
Op onze website ‘Palliatieve zorg en kinderen‘ vind je meer informatie en hulpmiddelen zoals boeken en films.
- Luisterverhaal | De vlinder en de schildpad
Een verhaal voor jong en oud, ontwikkeld door Het Geluidshuis, UZ Leuven en Lucas for Life vzw, dat gratis te beluisteren is. Ook jonge kinderen hebben al vroeg vragen over de dood en afscheid nemen. Voor hen is er nu een verhaal op maat waarin een oude, wijze schildpad een jonge vlinder ontmoet wiens leven van nature kort is.
‘De vlinder en de schildpad’ is te beluisteren in de Geluidshuis-app (Apple en Android), op deze pagina, op Spotify en andere podcastkanalen.
Met de stemmen van Dimitri Leue, Evelien Bosmans, Jan Decleir, Bruno Vanden Broecke, Nathalie Meskens, Nabil Mallat en vele anderen.
- Rouwkoffers
Rouw- of troostkoffers voor kinderen zijn in veel ziekenhuizen, woonzorgcentra en netwerken palliatieve zorg beschikbaar. Vraag in het ziekenhuis of het palliatieve support team van het ziekenhuis er eentje heeft. Je kan ook een berichtje sturen naar het netwerk palliatieve zorg van jouw regio.
- Meer hulpmiddelen
UZ Leuven verzamelde een heleboel hulpmiddelen en info om kinderen en jongeren te begeleiden bij de confrontatie met palliatieve zorg, overlijden en afscheid.
- Rouw op school
Het Katholiek Onderwijs Vlaanderen biedt uitgebreide informatie over hoe je als leerkracht of school kan omgaan met rouw en verlies.
- Boek 'Het alfabet voor groot verdriet'
Een boek om kinderen bij te staan in groot verdriet. In een heldere, zachte en toegankelijke taal legt psychiater en rouwdeskundige Uus Knops cruciale woorden uit die te maken hebben met de dood. Bij elke letter van het alfabet maakte Sassafras De Bruyn een gevoelige en poëtische illustratie die de woorden aanvult en uitnodigt om het gesprek verder te zetten.
- Boek 'Paulette | Een verhaal over euthanasie voor jong en oud'
Een ontroerend verhaal van Amélie Javaux, Corinne Huque, Aurore Poumay en Charline Waxweiler over het einde van het leven en over euthanasie, maar vooral over vriendschap en genegenheid. Voor klein en groot vanaf 4 jaar.
Paulette neemt een beslissing. Ze is erg ziek en de dokter kan haar niet genezen. Paulette wil niet leven met zoveel pijn. Haar besluit is heel moeilijk voor haar omgeving, maar iedereen steunt elkaar … Na het verhaal van Paulette volgt een woordje over het levenseinde en euthanasie. De vier psychologen die Paulette schreven, gaan dieper in op het thema en bieden handvatten hoe ermee om te gaan, voor grote en kleine mensen.
- Symposium Rouwpraat van Berrefonds en Karel de Grote Hogeschool
Op 27 en 28 oktober 2025 vindt voor de 3de maal het symposium Rouwpraat plaats.
Met dit symposium wil de organisatie alle professionals die in contact komen met ouders en naasten van een overleden kind inspireren en informeren om samen de allerbeste zorg te kunnen geven. Enerzijds vanuit je eigen werkgebied, maar ook om je te laten kennismaken met andere facetten die je (nog) niet kent.
Wat gebeurt er als een ouder en iemand uit hun omgeving samen in gesprek gaan over hoe je er voor elkaar kunt zijn als een kind ernstig ziek is of is overleden? In de Nederlandse podcastserie Tussen Ons hoor je zulke gesprekken tussen ouders en hun naasten, zoals een vriend, leerkracht of werkgever. Ze zoeken samen naar manieren om betrokken te blijven, steun te geven, en nabij te zijn, juist als het moeilijk wordt. Deze gesprekken zijn eerlijk, soms confronterend, maar vooral hoopvol. Ze raken, geven herkenning en maken bespreekbaar wat vaak onbesproken blijft. Ze laten zien dat er geen ‘goed’ of ‘fout’ is, maar dat er, juist als je elkaar probeert te begrijpen, ruimte ontstaat om er voor elkaar te zijn.
- Maak een troostkussen
Met de kleding van de overleden persoon kan je zelf troostkussens maken. Hoe je dat doet? Dat zie je in het filmpje.
Een initiatief van Stitch Perfect by Dora.
- Mijn herinnering aan jou
Met deze online tool plant je samen met je kinderen een herinneringsboom en bewaar je bijzondere herinneringen aan de overledene in een app. Geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar.
- Rouwmeter voor kinderen
De rouwmeter voor kinderen is een zelftest, waarvan de uitkomsten je inzicht geven in hoeverre jouw kind wel of geen professionele hulp kan gebruiken bij het rouwproces. De rouwmeter is ontwikkeld voor kinderen tussen de 8 en 18 jaar.
- Boek 'Dood zijn, is dat voor altijd?'
Dit boek van Lies Scaut laat de meest uiteenlopende vragen van kinderen over dood aan bod komen. Elke vraag krijgt een uitgebreid en feitelijk antwoord. Deze antwoorden worden aangevuld met tips op kindermaat om met verdriet en afscheid om te gaan.
Tools voor jongeren
Jongeren betrekken bij palliatieve zorg en het afscheidsproces verloopt doorgaans anders. Dat komt omdat het begrip van de dood uitgebreider is dan bij kinderen. Daarnaast is het tijdsbesef van jongeren ook anders. De leefwereld van jongeren verschilt erg met die van kinderen en van volwassenen. Daarom trachten we hierbij een aantal zaken voor jongeren te bundelen.
- Podcast 'Na de rouwstoet'
Nona Van Braeckel is 16 wanneer ze haar papa verliest. Na de rouwstoet gaat iedereen verder, maar voor Nona staat het leven even stil. In een openhartige podcast praat ze met lotgenoten. Hoe geef je rouw en verdriet een plaats in je leven? ‘Na de rouwstoet’ gaat over hoe verlies heel aanwezig blijft en deel van je wordt, maar ook over hoe je uiteindelijk toch weer leert genieten van het leven.
Een podcast van VRT Max en Studio Brussel.
- Longeneeslijk
De Instagrampagina van Eva Hermans-Kroot die de diagnose longkanker kreeg op 22-jarige leeftijd. Ze schreef een boek over hoe ze leeft met ongeneeslijke kanker.
- Samen rouwen met andere jongeren
Missing You is een organisatie die praatgroepen, ontmoetingsdagen en rouwkampen voor jongeren organiseert. Op hun website vind je ook veel informatie over rouwen voor jongeren.
- #waarisdeboit
Jelle Casier is een jonge man die een jarenlange strijd voerde met kanker. In augustus 2024 overleed hij. Momenteel wordt een documentaire geproduceerd over hoe hij in zijn laatste levensfase nog zo veel mogelijk dromen trachtte waar te maken en voluit genoot van het leven.
- Zo Jong!
Maar liefst 1 op de 5 jongeren is jonge mantelzorger. Op de website van ZoJong! vind je informatie en tips voor jonge mantelzorgers.
- Troostkaarten voor kinderen en jongeren
Wat als een kind lijdt onder de ziekte van een familielid? Wat als een kind een dierbare verliest? Wat als je een kind wil steunen of troosten, maar niet weet hoe? De troostkaarten kunnen helpen.
De troostkaarten zijn een middel om contact te maken: ze zetten de deur open voor verdere gesprekken. Zich gehoord en gesteund voelen is enorm krachtig in een verwerkingsproces, zeker voor kinderen. Elke kaart bevat een opdracht. Die kan een handvat zijn voor de verzender om de juiste woorden te vinden of het kan een creatieve verwerkingsopdracht zijn voor de ontvanger.
Meer projecten
Tussenland - Ergens tussen ziek en gezond
De vooruitgang in de geneeskunde heeft ertoe geleid dat steeds meer ongeneeslijk zieke personen een langere levensverwachting krijgen. Dat is natuurlijk een positieve evolutie, maar toch kan de ervaring van deze patiënten ook een schaduwzijde krijgen. De aandacht vanuit hun omgeving kan afnemen, maar de behoefte aan steun en erkenning blijft. Hoe ga je als patiënt en naasten samen om met dit verblijf in ‘Tussenland‘?
Met zorg achterlaten
Afscheid nemen doen we allemaal, maar hoe bereid je je voor op het einde? Wat kan je nu al regelen om je naasten later te ontzorgen? En hoe bewaar je de balans tussen de praktische en emotionele kant van dit proces?
Tijdens dit gratis webinar gaan we in op de voorbereiding op het levenseinde en wat daarna komt.
Tijdens dit gratis webinar gaan we in op de voorbereiding op het levenseinde en wat daarna komt.
Het leven na verlies
Na het overlijden begint een nieuwe fase. Voor mantelzorgers valt plots de intensiteit van zorgen weg, en ook voor andere naasten verandert het dagelijkse leven ingrijpend. Waar voor de omgeving vaak alles verdergaat zoals voorheen, blijft de nabestaande achter in een wereld die stil is gevallen.
In dit gratis webinar staan we stil bij nazorg als essentieel onderdeel van palliatieve zorg.
In dit gratis webinar staan we stil bij nazorg als essentieel onderdeel van palliatieve zorg.
Het laatste stukje nu
De eerste webinar vertelt je alles over wat palliatieve zorg is en wat het voor jou kan betekenen. Na deze webinar lanceren we een brochure met daarin alle informatie voor de zorgvrager.
Angst en onzekerheid wanneer je niet meer beter wordt
Je bent uitbehandeld. Je bent palliatief. Een boodschap die je nooit wil krijgen. Maar wanneer je ze ontvangt, toch moet aanvaarden. Het kan je onrustig of zelfs angstig maken. Het is belangrijk om angst tijdig te herkennen en vooral te erkennen.
Doodgewoon blijven praten met een persoon wanneer die niet meer beter wordt
Je partner, ouder, vriend is ziek. Hij zal niet meer genezen. Je wil dicht bij elkaar blijven maar de afstand wordt groter, want je weet niet wat gezegd. Hoe pak je dit aan?
Vroegtijdige zorgplanning
Welke zorgen wil je later? Of welke net niet? Het is belangrijk om daar op voorhand over na te denken en eventueel al zaken vast te leggen. We nemen je mee.
Afscheid nemen, brengt je dichterbij
Het afscheid- en rouwproces en het omgaan met verlies begint niet enkel vanaf het overlijden. Van zodra de diagnose bekend is, word je geconfronteerd met het afscheid, het levend verlies en zal je hier al om rouwen. Maar hoe doe je dat, afscheid nemen? Is er iets als een ‘goed afscheid’? En wat houdt levend verlies nu juist in?
