Handboek Rouw, Rouwbegeleiding en Rouwtherapie:
tussen presentie en interventie
Voor elke psycholoog en elke rouwzorgmedewerker in palliatieve zorg, maar eveneens voor elke zorgverlener binnen de palliatieve zorg die in contact komt met afscheid nemen en rouw en hiermee zorgzaam en deskundig op weg wilt gaan, is dit handboek een aanrader.
Het boek is een klepper van formaat, letterlijk en figuurlijk, maar bevat dan ook heel wat inzichten, handvaten en praktijkvoorbeelden, goed opgebouwd en gestructureerd met een welkome mix aan theorie en vertaling naar het werkveld toe.
Deel 1 neemt de lezer mee in de actuele inzichten en uitdagingen betreffende verlies en rouw. De bijdrage van Michael Portzky, bijvoorbeeld, oriënteert de hulpverlener eerder naar het focussen en in kaart brengen van veerkracht en niet langer naar het aanvinken van mogelijke risicofactoren in het kader van gecompliceerde rouw. Zeker in de wereld van palliatieve zorg waar de ruimte, tijd en middelen voor nazorg vaak eerder schaars zijn, lijkt het mij bijzonder interessant om nog helderder af te lijnen wie wellicht genoeg veerkracht heeft en dus geen rouwzorg behoeft en wie hier kwetsbaarder in is.
Deel 2 verkent de verschillende therapeutische perspectieven. Even stilstaan bij de contextuele benadering van rouw en in het bijzonder bij ‘postume ontschuldiging’, leert hoe betekenisvol dit traject en werk kan zijn als nabestaande, zonder te verwarren met ‘vergeven’, zonder (alweer) in de valkuil van vergoelijken te trappen, net omdat door het proces van ontschuldigen het intergenerationeel doorgeven van onrecht kan worden gestopt. Dit hoofdstuk biedt eveneens inzicht en perspectief, ook in palliatieve zorg, in het op weg gaan met loslaten in niet-vanzelfsprekende, gecompliceerde relaties.
Deel 3 tenslotte doet recht aan rouw bij verschillende doelgroepen en verkent de mogelijkheden van verschillende interventies. Als ooit muzikante in wording, heb ik met veel interesse het hoofdstuk Muziek, rouw en troost gelezen. Als ooit kinderpsycholoog van opleiding vond ik zeker mijn gading bij het in beeld brengen van kinderen in rouw, hoe klein of hoe oud ze ook mogen zijn. Tenslotte, als voorzitter van de werkgroep palliatieve zorg en zorg voor mensen met verstandelijke beperking, waardeer ik eveneens de bijdrage van Marthe Lynen over het niet-eindigend rouwproces en niet-eindigend ouderschap als je een kind met een beperking krijgt, en de bijdrage van Sofie Sergeant over hoe we de mens in rouw, ook met verstandelijke beperking, kunnen ondersteunen.
Dit handboek verdient een plaats in elke ‘netwerk palliatieve zorg – bibliotheek’.
Katrien Vanhauwaert, MBE en netwerkpsycholoog bij netwerk Palliatieve Zorg Zuid-West-Vlaanderen vzw en voorzitter van de werkgroep palliatieve zorg & zorg voor mensen met verstandelijke beperking, las dit boek voor u.
